1. Thế nào là sổ mũi? Triệu chứng của sổ mũi
Sổ mũi, chảy nước mũi là hiện tượng sức khỏe hầu như ai cũng từng có lần mắc phải, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển mùa. Cụ thể hơn, đây là tình trạng xuất hiện dịch chảy ra từ mũi. Dịch có thể loãng hoặc đặc, có màu trắng, vàng hoặc xanh, đôi khi có lẫn máu.
Bệnh sổ mũi thường đi kèm với biểu hiện đau nhức mũi, ngạt mũi và khó thở do lượng dịch chảy ra nhiều gây bít tắc lỗ mũi. Trong trường hợp dịch quá đặc, vùng mũi bị tắc hoàn toàn, bạn sẽ không thở được và phải thở bằng đường miệng. Hiện tượng chảy nước mũi có thể xuất hiện ở lỗ mũi bên trái hoặc lỗ mũi bên phải hoặc đồng thời cả hai bên mũi.
2. Nguyên nhân gây ra sổ mũi
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh sổ mũi, trong đó, những nguyên nhân phổ biến nhất là:
- Bệnh lý viêm xoang cấp tính (nhiễm trùng xoang)
- Viêm xoang mãn tính
- Dị ứng, viêm mũi dị ứng
- Viêm mũi
- Viêm đường hô hấp trên (viêm xoang, viêm họng, viêm amidan)
- Cảm lạnh thông thường
- Sử dụng thuốc xịt thông mũi
- Vách ngăn mũi có vấn đề (lệch, vẹo vách ngăn)
- Tiếp xúc với không khí quá khô
- Thay đổi nội tiết
- Cúm
- Polyp mũi
- Hen suyễn
Tùy theo từng nguyên nhân mà bác sĩ sẽ có những phác đồ điều trị khác nhau, phù hợp với từng người bệnh như: Sử dụng thuốc, sử dụng máy hút mũi, bình rửa mũi, các loại máy điều trị viêm mũi dị ứng hay máy khí dung…
3. Diễn tiến của sổ mũi nếu không điều trị kịp thời
Bệnh sổ mũi thường gây bít tắc đường hô hấp khiến việc hít thở trở nên khó khăn, người bệnh thường mất ngủ hoặc khó ngủ gây mệt mỏi, thiếu tập trung làm ảnh hưởng đến công việc và học tập. Tuy nhiên, đây thực chất chỉ là một chứng bệnh đơn giản và khá dễ chữa trị nên bạn không cần phải quá lo lắng. Các triệu chứng của bệnh sẽ giảm nhanh và hết hẳn sau 1-3 ngày điều trị đúng chỉ định.
Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan không chữa trị, bệnh có thể sẽ nặng và biến chứng thành một số bệnh như:
- Viêm mũi cấp: Là bệnh thường gặp sớm nhất, ban đầu có thể chỉ là tình trạng chảy nước mũi do phản ứng lại với sự thay đổi của thời tiết, của dị nguyên. Tuy nhiên, nếu mũi không được làm sạch (uống thuốc, rửa mũi, dùng máy hút mũi hút dịch…) và tình trạng bị chảy nước mũi kéo dài sẽ dẫn đến viêm mũi.
- Viêm xoang: Bệnh sổ mũi không được điều trị hoặc điều trị không triệt để, dịch tiết còn đọng lại trong các hốc, các xoang, chứa nhiều vi khuẩn dẫn đến viêm xoang. Lâu dần là viêm xoang mãn tính, vô cùng khó chữa, tái đi tái lại nhiều lần.
- Bệnh về cuốn mũi: Bệnh sổ mũi kéo dài, viêm nhiễm làm cuốn mũi phù nề, lâu dần thoái hóa. Hoặc có thể do dùng thuốc co mạch xịt mũi không đúng liều lượng, làm teo cuốn mũi.
- Các bệnh về tai, họng: Do hệ thống tai - mũi - họng thông với nhau qua các xoang, các hốc, nên một trong ba bộ phận bị bệnh sẽ ảnh hưởng đến hai bộ phận còn lại. Tình trạng dịch tiết, mủ viêm của bệnh sổ mũi có thể là nguyên nhân dẫn đến các bệnh ở tai và họng như viêm họng, viêm tai giữa, viêm tai ứ mủ…
4. Điều trị sổ mũi
Điều trị những tình trạng bệnh lý cụ thể. Có thể làm giảm triệu chứng ngạt mũi bằng thuốc chống sung huyết tại chỗ hoặc đường uống. Thuốc chống sung huyết tại chỗ bao gồm oxymetazoline, 2 lần xịt vào mỗi lỗ mũi một lần/ngày hoặc hai lần mỗi ngày trong 3 ngày. Thuốc chống sung huyết đường uống bao gồm pseudoephedrine 60 mg hai lần mỗi ngày. Cần phải tránh sử dụng kéo dài.
Có thể điều trị chảy nước mũi do vi rút bằng thuốc kháng histamine đường uống (ví dụ: diphenhydramine từ 25 đến 50 mg, uống, hai lần mỗi ngày), nên dùng loại thuốc này vì đặc tính kháng cholinergic không liên quan đến đặc tính chẹn H2 của thuốc.
Ngạt mũi và chảy nước mũi do dị ứng có thể được điều trị bằng thuốc kháng histamine; trong những trường hợp như vậy, thuốc kháng histamine không kháng cholinergic (ví dụ: fexofenadine 60 mg uống hai lần mỗi ngày) khi cần, gây ra ít tác dụng bất lợi hơn. Corticosteroid đường mũi (ví dụ: mometasone 2 lần xịt mỗi lỗ mũi mỗi ngày) cũng có tác dụng điều trị các tình trạng dị ứng.
Không nên dùng các loại thuốc kháng histamin và thuốc chống sung huyết cho trẻ em < 6 tuổi.
5. Cách phòng tránh sổ mũi
Bệnh sổ mũi không phải là bệnh nguy hiểm vì vậy bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh bằng cách thực hiện những biện pháp sau:
- Vệ sinh mũi họng sạch sẽ hằng ngày bằng dung dịch nước sạch hoặc nước muối sinh lí NaCl 0.9%, giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn, bảo vệ niêm mạc mũi. Sử dụng bình rửa mũi để đạt được hiệu quả làm sạch tốt nhất.
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt bổ sung nhiều vitamin C nhất là từ các loại hoa quả, rất tốt cho hệ miễn dịch và phòng ngừa bệnh sổ mũi.
- Tránh tiếp xúc với vi khuẩn, tập thói quen rửa tay, vệ sinh cá nhân sạch sẽ với nước rửa tay, hạn chế hoặc sử dụng đồ bảo hộ, đeo khẩu trang khi tiếp xúc với gia cầm, người bị bệnh hay khi phải hoạt động trong khu vực có người mắc bệnh.
- Tập thể dục thường xuyên, rèn luyện sức khỏe với những bài tập phù hợp nhằm nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể thích nghi được với những điều kiện thay đổi của môi trường, thời tiết và các yêu tố dị nguyên.
- Vệ sinh nhà cửa thường xuyên để loại bỏ các bụi bẩn, nấm mốc trong môi trường sống. Đặc biệt, bạn có thể sử dụng thêm các loại máy hút bụi, máy lọc không khí để đem lại hiệu quả tốt hơn.
Xem thêm các bài viết tại đây.
