Phì đại tiền liệt tuyến là gì?
Phì đại tiền liệt tuyến (BHP – Benign prostatic hyperplasia) có các tên gọi khác như u xơ tiền liệt tuyến, tăng sản lành tính tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt lành tính, phì đại nhiếp tuyến.
Nó là sự gia tăng kích thước của tuyến tiền liệt ở độ tuổi trung niên và già, chèn ép vào niệu đạo và bàng quang gây ra rối loạn tiểu tiện như: tiểu khó, bí tiểu, tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu ngập ngừng, tiểu không hết bãi và các biến chứng như nhiễm trùng tiết niệu, suy giảm chức năng thận… ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Bệnh bắt đầu xuất hiện ở độ tuổi 30 tuy nhiên sau độ tuổi 50 mới xuất hiện các triệu chứng của bệnh. Một số ít xuất hiện ở người trẻ tuổi. Bệnh ngày càng gia tăng theo độ tuổi, hơn 50% nam giới trên 50 tuổi mắc bệnh này.
Đây là bệnh lành tính có thể chữa khỏi hoàn toàn không dẫn đến ung thư tiền liệt tuyến. Tuy nhiên ung thư tiền liệt tuyến có thể phát hiện đồng thời cùng với phì đại tiền liệt tuyến
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây bệnh chưa thực sự rõ ràng. Theo một số nghiên cứu chỉ ra rằng do về già chức năng sinh dục yếu dần đi mất cân bằng hormone sinh dục: giảm testosterol và tăng estrogen gây phì đại tiền liệt tuyến.
Triệu chứng
Tiểu nhiều lần trong ngày nhất là về ban đêm gây mất ngủ, đột ngột buồn đi tiểu, không nhịn được tiểu quá vài phút.
Tiểu khó, phải rặn mới đi tiểu được, tiểu ngắt quãng, tia tiểu yếu, tiểu xong vẫn còn vải giọt nước tiểu rỉ ra làm ướt quần.
Tiểu xong không thoải mái vẫn còn cảm giác tiểu chưa hết.
Khoảng cách giữa 2 lần đi tiểu ngắn lại.
Bí tiểu: đột ngột không đi tiểu được mặc dù đã rặn hết sức gây căng tức vùng bụng dưới rất khó chịu phải nhập viện ngay.
Các triệu chứng như trên xuất hiện từ từ tăng dần có thể không tỉ lệ thuận với kích thước khối u, một số trường hợp triệu chứng kín đáo tuy nhiên kích thước khối u đã lớn vì vậy cần được khám phát hiện sớm.
Đối tượng nguy cơ
Nam giới trên 50 tuổi
Gia đình có người từng bị phì đại tiền liệt tuyến
Béo phì, ít luyện tập thể dục thể thao
Chủng tộc: người da trắng và da đen có nguy cơ cao hơn
Lối sống lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá chất kích thích, uống ít nước, ăn nhiều chất béo.
Rối loạn chức năng cương dương
Mắc các bệnh như đái tháo đường, bệnh tim, sử dụng thuốc chẹn beta
Một số yếu tố khác: môi trường làm việc ô nhiễm, thường xuyên stress, từng mắc bệnh về đường tiết niệu…
Thực phẩm nên sử dụng đối với bệnh nhân phì đại tiền liệt tuyến
Một chế độ ăn nhiều trái cây, rau và chất béo lành mạnh được cho là có tác dụng bảo vệ tuyến tiền liệt.
Các loại thực phẩm cụ thể có lợi cho tuyến tiền liệt bao gồm:
- Cá hồi: Cá hồi rất giàu chất béo lành mạnh có chứa axit béo omega-3, giúp ngăn ngừa và giảm viêm trong cơ thể. Các loại cá nước lạnh khác, chẳng hạn như cá mòi và cá hồi, cũng rất giàu các loại chất béo này.
- Cà chua: Cà chua chứa nhiều lycopene, một chất chống oxi hóa có lợi cho các tế bào tuyến tiền liệt. Làm chín cà chua, chẳng hạn như trong nước sốt cà chua hoặc súp, giúp giải phóng lycopene và làm cho nó dễ dàng có sẵn hơn cho cơ thể.
- Các loại quả mọng: Dâu tây, quả việt quất, quả mâm xôi là những nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tuyệt vời, giúp loại bỏ các gốc tự do khỏi cơ thể. Các gốc tự do là sản phẩm phụ của các phản ứng xảy ra trong cơ thể và có thể gây nguy hiểm và bệnh tật theo thời gian.
- Bông cải xanh: Bông cải xanh và các loại rau họ cải khác, bao gồm cải ngọt, súp lơ trắng, cải Brussels và bắp cải, có chứa một chất hóa học được gọi là sulforaphane. Điều này được cho là nhằm vào các tế bào ung thư và thúc đẩy tuyến tiền liệt khỏe mạnh.
- Quả hạch: Quả hạch rất giàu kẽm, một loại khoáng chất vi lượng. Kẽm được tìm thấy ở nồng độ cao trong tuyến tiền liệt và được cho là giúp cân bằng testosterone và DHT. Bên cạnh các loại hạt, các loại đậu cũng chứa nhiều kẽm.
- Cam quýt: Cam, chanh và bưởi đều chứa nhiều vitamin C, có thể giúp bảo vệ tuyến tiền liệt.
- Hành và tỏi: Một số nghiên cứu cho thấy những người đàn ông mắc bệnh BPH có xu hướng ăn ít tỏi và hành hơn so với những người đàn ông không bị. Cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận những kết quả này, nhưng hành và tỏi là những thực phẩm bổ sung có lợi cho sức khỏe trong hầu hết các chế độ ăn kiêng.
Các thực phẩm cần tránh
Một chế độ ăn uống lành mạnh cho người phì đại tuyến tiền liệt không chỉ là ăn những thực phẩm tốt. Mà bên cạnh đó bạn cần tránh các loại thực phẩm không tốt cho tuyến tiền liệt.
Một số thực phẩm cần tránh bao gồm:
- Thịt đỏ: Nghiên cứu cho thấy không ăn thịt đỏ có thể giúp cải thiện sức khỏe tuyến tiền liệt. Trên thực tế, tiêu thụ thịt hàng ngày được cho là làm tăng gấp 3 lần nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.
- Sữa: Tương tự như thịt, việc tiêu thụ sữa thường xuyên có liên quan đến việc tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Cắt bỏ hoặc giảm bớt bơ, pho mát và sữa có thể giúp giảm các triệu chứng BPH.
- Caffeine: Caffeine có thể hoạt động như một chất lợi tiểu, có nghĩa là nó làm tăng mức độ, tần suất và mức độ khẩn cấp của một người để đi tiểu. Cắt giảm ca phê, trà, soda và sô cô la có thể cải thiện các triệu chứng tiết niệu của BPH.
- Rượu: Rượu cũng có thể kích thích sản xuất nước tiểu. Ở nam giới cái triệu chứng bệnh của họ được cải thiện hơn khi họ bỏ rượu.
- Muối: Ăn nhiều muối có thể làm tăng các triệu chứng đường tiết niệu liên quan đến BPH. Tuân theo chế độ ăn ít muối bằng cách không thêm muối vào bữa ăn và tránh thực phẩm chế biến sẵn có thể hữu ích cho một số nam giới.
Quản lý lối sống cho bệnh nhân phì đại tiền liệt tuyến
Thay đổi chế độ ăn uống có thể khá hiệu quả trong việc kiểm soát một số triệu chứng của BPH, tuy nhiên việc kết hợp với sự thay đổi lối sống mang lại hiệu quả tốt hơn.
Một số cách có thể làm giảm các triệu chứng BPH bao gồm:
- quản lý căng thẳng
- bỏ hút thuốc
- tránh uống nước vào buổi tối để giảm đi tiểu đêm
- làm rỗng bàng quang hoàn toàn khi đi tiểu
- tập các bài tập sàn chậu
- tránh các loại thuốc có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng, chẳng hạn như thuốc kháng histamine, thuốc lợi tiểu và thuốc thông mũi nếu có thể
- thử các bài tập rèn luyện bàng quang
Nếu những thay đổi lối sống này không hiệu quả, bạn nên đến gặp bác sĩ để có thể được tư vấn và hỗ trợ điều trị kịp thời.
Xem thêm bài viết tại đây.
